Η Πτώση της Γκοντόλιν

Η Πτώση της Gondolin ήταν η μάχη μεταξύ των δυνάμεων της Gondolin, υπό τον Βασιλιά Turgon, και του Morgoth, αφότου ο Maeglin πρόδωσε την κρυμμένη θέση της πόλης στον εχθρό, ο οποίος σχεδίαζε την επίθεση για πολλά χρόνια προτού τελικά εξαπολύσει τους στρατούς του στα απροετοίμαστα Ξωτικά. Η μάχη αυτή στοίχισε τις ζωές των περισσότερων Gondolindrim, του Turgon και του στρατού του. Ωστόσο, κάποιοι λίγοι κατάφεραν να ξεφύγουν από ένα μυστικό πέρασμα, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Tuor, η Idril κι ο γιος τους, ο Eärendil. Με την πτώση της Gondolin καταστράφηκε το τελευταίο από τα μεγάλα βασίλεια των Ξωτικών στη Μέση-Γη και μαζί χάθηκε και οποιαδήποτε ελπίδα για χερσαία αντίσταση στον Morgoth.

Όταν οι πόλεις των Νόλντορ στο Μπελέριαντ έπεσαν μία προς μία στα χέρια του Μόργκοθ, η Γκοντόλιν, βαριά οχυρωμένη, αποκομμένη τόσο από τους εχθρούς, όσο και από τους συμμάχους των Νόλντορ και καλά κρυμμένη μέσα στα Κρισσαέγκριμ, παρέμεινε το τελευταίο προπύργιο ελπίδας για όσους τον αντιμάχονταν. Το 551 της Πρώτης Εποχής, ο Μαέγκλιν, ο γιος του Έολ κι ανιψιός του Βασιλιά Τούργκον, επιθυμούσε κρυφά την ξαδέρφη του, την Ίντριλ, αλλά δεν κατάφερνε να έχει την αγάπη της. Μετά από μια διαφωνία, έφυγε από την Γκοντόλιν για να πάει στα βουνά να ψάξει για ορυκτά. Εκεί τα Ορκς τον συνέλαβαν κι εκείνος τα παρακάλεσε  να τον πάνε στον Μόργκοθ, παρά να τον σκοτώσουν ή να τον βασανίσουν. Ο Μόργκοθ αναγνώρισε τον Μαέγκλιν και του είπε ότι θα τον έκανε Βασιλιά της Γκοντόλιν και σύζυγο της Ίντριλ, αν πρόδιδε τους Νόλντορ και του έδινε πληροφορίες για το πώς να αποκτήσει πρόσβαση στην πόλη. Ο Μαέγκλιν συμφώνησε στην προδοσία κι επέστρεψε στην πόλη, αλλά δεν μίλησε σε κανέναν για τη σύλληψή του. Η Ίντριλ όμως παρατήρησε μια αλλαγή σε αυτόν και, διαισθανόμενη τον κίνδυνο, έδωσε εντολή να κατασκευαστεί ένα κρυφό πέρασμα βαθιά κάτω από την Γκοντόλιν που αργότερα θα ενεργούσε ως δρόμος διαφυγής.

Ανκάλαγκον

Ο Ancalagon, γνωστός κι ως Ancalagon ο Μαύρος, ήταν ο μεγαλύτερος από όλους τους φτερωτούς Δράκους. Είχε ανατραφεί από τον Morgoth στην Πρώτη Εποχή και ήταν ο μεγαλύτερος και πιο δυνατός Δράκος που υπήρξε ποτέ στη Μέση-Γη. Το όνομα Ancalagon σημαίνει "Γρήγορα Σαγόνια" στη Sindarin.

Αφότου ο Εαρέντιλ έκανε το ταξίδι στο Βάλινορ για να παρακαλέσει τους Βάλαρ να βοηθήσουν στον πόλεμο εναντίον του Μόργκοθ και να σώσουν τα Ξωτικά και τους Εντάιν, ο Στρατός του Βάλινορ πολέμησε τον Μόργκοθ στον Πόλεμο της Οργής και διέλυσε τους στρατούς του. Αντιμετωπίζοντας την τελική ήττα, ο Μόργκοθ εξαπέλυσε το τελευταίο και σπουδαιότερό του όπλο: μια ομάδα φτερωτών Δράκων, με επικεφαλής τον Ανκάλαγκον τον Μαύρο. Οι Δράκοι κατέβηκαν μέσα σε μια θύελλα από βροντές, αστραπές και φωτιά, αναγκάζοντας τις δυνάμεις των Βάλαρ να οπισθοχωρήσουν. Τότε βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον Εαρέντιλ που ήταν στο πλοίο του, το Βίνγκιλοτ, συνοδευόμενος από τους Αετούς του Μάνγουε, με επικεφαλής τον Θορόντορ. Η μάχη στον αέρα κράτησε μια μέρα και μια νύχτα. Πριν από την αυγή, ο Εαρέντιλ σκότωσε τον Ανκάλαγκον και το σώμα του Δράκου έπεσε από τον ουρανό καταστρέφοντας τους πύργους των Θανγκορόντριμ πάνω από την Άνγκμπαντ. Ο θάνατος του Ανκάλαγκον σήμανε τον θάνατο των περισσότερων Δράκων, καθώς και την ήττα του Μόργκοθ.

Η Φιάλη της Γκαλάντριελ

Η Φιάλη της Galadriel ήταν το δώρο που έδωσε η Galadriel στον Frodo Baggins κατά την αναχώρηση της Συντροφιάς του Δαχτυλιδιού από το Lothlórien, που θα τη χρησιμοποιούσε για να τον φωτίζει "σε μέρη σκοτεινά, όταν όλα τ' άλλα φώτα σβήσουν", και παρέμεινε αχρησιμοποιήτη έως ότου έφτασε στην άκρη της Mordor. Ήταν μια κρυστάλλινη φιάλη γεμισμένη με νερό από την Πηγή της Galadriel και που περιείχε το φως του Άστρου του Eärendil, το αρχαίο φως των Δύο Δέντρων, όπως αυτό διατηρήθηκε μέσα σε ένα Silmaril. 

Καθώς ο Φρόντο, ο Σαμ και το Γκόλουμ πλησίαζαν στις Σκάλες της Κίριθ Ούνγκολ, ο Φρόντο είδε ένα μεγάλο στρατό από ιππείς των οποίων ηγούταν ο Μάγος-Βασιλιάς της Άνγκμαρ, ο Άρχοντας των Νάζγκουλ. Όταν ο Μάγος-Βασιλιάς σταμάτησε, ο Φρόντο φοβήθηκε ότι είχαν γίνει αντιληπτοί. Ενάντια στην θέλησή του, το χέρι του πήγε προς το Δαχτυλίδι, αλλά αντί για αυτό έπιασε την Φιάλη, την οποία ως τότε είχε ξεχάσει, και ο Μάγος-Βασιλιάς συνέχισε το δρόμο του.

Βίνγκιλοτ

Το Vingilot, ή Vingilótë ή Wingilótë, ήταν το πλοίο στο οποίο ο Eärendil και η Elwing ταξίδευσαν ως το Aman για να ζητήσουν τη χάρη και τη βοήθεια των Valar. Αυτό το σκάφος λέγεται ότι ήταν το πιο όμορφο που κατασκευάστηκε ποτέ. Ήταν από λευκά ξύλα σημύδας από το Nimbrethil, τα κουπιά του ήταν από χρυσό, τα πανιά του ασημένια και η πλώρη του είχε σχήμα κύκνου. Vingilot σημαίνει "Αφρολούλουδο" στην Quenya.

Μετά τη Μάχη των Αμέτρητων Δακρύων και την Πτώση του Φαλάς, το απομεινάρι των Νόλντορ και των Ανθρώπων συγκεντρώθηκαν γύρω από τα Λιμάνια του Σίριον, άρχοντας των οποίων ήταν ο Εαρέντιλ. Ο Εαρέντιλ προσπάθησε να ταξιδέψει στη Δύση για να αναζητήσει τους γονείς του, τον Τούορ και την Ίντριλ, αλλά και να ζητήσει χάρη από τους Βάλαρ. Για τους σκοπούς αυτούς, ο Εαρέντιλ μαζί με τον Κίρνταν τον Ναυπηγό κατασκεύασαν το Βίνγκιλοτ. Ο Εαρέντιλ ταξίδεψε στο Βίνγκιλοτ ενώ η σύζυγός του, Έλγουινγκ, περίμενε στις εκβολές του Σίριον. Αν και είχε πολλές περιπέτειες, δεν μπορούσε να φτάσει στις όχθες του Βάλινορ. Τέλος, έχοντας ανήσυχα όνειρα σχετικά με την Έλγουινγκ, έσπευσε πίσω στη Μέση-Γη. Έκανε πολύ καλά που βιάστηκε, διότι οι Γιοί του Φέανορ, έχοντας μάθει ότι η Έλγουινγκ κατείχε ένα Σίλμαριλ, έκαναν ξαφνική επίθεση στους εξόριστους και τους πρόσφυγες της Γκοντόλιν και του Ντόριαθ. Παρόλο που οι Μαέδρος και Μάγκλορ κέρδισαν τη μάχη, δεν κατάφεραν να πάρουν το Σίλμαριλ. Η Έλγουινγκ έπεσε στη θάλασσα με το πετράδι στο στήθος της.

Τούορ

Ο Tuor Eladar, γνωστός και ως Ulmondil ("Φίλος του Ulmo" σε Quenya), ήταν Adan του Οίκου του Hador και μεγάλος ήρωας των Ανθρώπων προς τα τέλη της Πρώτης Εποχής. Ήταν ο μόνος γιος του Huor και της Rian, ο σύζυγος της Idril, ο πατέρας του Eärendil και ο ξάδελφος του Túrin Turambar. Ήταν ισχυρός, ψηλός, γενναίος και όμορφος και κληρονόμησε τα χρυσά μαλλιά του Οίκου του Hador. Είχε μεγάλη γνώση και δεξιότητα διότι ανατράφηκε από Ξωτικά. Παρά το γεγονός ότι ήταν Άνθρωπος, είχε επιλεγεί από τον Vala Ulmo ως η τελευταία ελπίδα των Ñoldor μπροστά στον κίνδυνο του αφανισμού από τις δυνάμεις του Morgoth. 

Ο Τούορ γεννήθηκε τον χειμώνα του 472 της Πρώτης Εποχής μετά την Μάχη των Αμέτρητων Δακρύων, στην οποία σκοτώθηκε ο πατέρας του, ο Χούορ. Μόλις έμαθε ότι η μάχη χάθηκε, η Ρίαν απελπίστηκε και έφυγε απ' το Ντορ-λόμιν ενώ ήταν ακόμα έγκυος στον Τούορ. Θα είχε χαθεί και θα πέθαινε αν δεν ήταν τα Ξωτικά Σίνταρ του Μίθριμ που την έσωσαν και την πήραν στο σπίτι τους στα βουνά του Μίθριμ. Ο Τούορ σύντομα γεννήθηκε και ανατράφηκε από τα Γκρίζα Ξωτικά. Αργότερα, ο αρχηγός τους, ο Άνναελ, είπε στη Ρίαν ότι ο Χούορ χάθηκε στη μάχη. Σύντομα έπεσε σε θλίψη στα είκοσί της χρόνια και πήγε στο Χάουδ-Εν-Ντένγκιν, στο Λόφο της Σφαγής, και βλέποντας τους λόφους των σαπισμένων και απογυμνωμένων απομειναριών, αρρώστησε και πέθανε.

Ίντριλ

H Idril, που ονομαζόταν επίσης Celebrindal, ήταν ένα Ñoldorin Ξωτικό της Gondolin και η κόρη του Turgon και της Elenwë. Ήταν η σύζυγος του Ανθρώπου Tuor και η μητέρα του Eärendil του Ναυτικού, του Μισο-Ξωτικού. Το όνομα Idril είναι η Sindarin μορφή του Quenya ονόματος Itarildë (ή Itarillë), που σημαίνει "Λαμπρότητα". Το όνομα Celebrindal είναι και αυτό στη Sindarin, σημαίνει "Ασημοπόδαρη" και της δόθηκε επειδή κυκλοφορούσε πάντα ξυπόλητη.

 
Η Ίντριλ Κελεμπρίνταλ ήταν το μόνο παιδί του Τούργκον, του Βασιλιά της Γκοντόλιν. Συμμετείχε στη Φυγή των Νόλντορ και, καθώς διέσχιζαν το παγωμένο Χελκαράξε, η μητέρα της, η Ελένγουε, πέθανε. Στην Γκοντόλιν, την αγαπούσε μυστικά ο ξάδελφός της, ο Μαέγκλιν, ο γιος του Έολ του Σκοτεινού Ξωτικού και της Αρέδελ, της αδελφής του Τούργκον. Δεν υπήρχε όμως καμία ελπίδα γι' αυτόν, καθότι οι Έλνταρ δεν παντρεύονταν με τόσο στενούς συγγενείς. Επιπλέον, η Ίντριλ (ορθώς) διαισθανόταν ότι υπήρχε μέσα του κάτι παράξενο και στραβό και τον απέφευγε για όσο χρονικό διάστημα υπήρχε η Γκοντόλιν.

Μαέγκλιν

O Maeglin ήταν ο γιος του Eöl του "Σκοτεινού Ξωτικού" και της Aredhel, της κόρης του Fingolfin, κατά την Πρώτη Εποχή. Ήταν πρίγκηπας του Κρυφού Βασιλείου της Gondolin αλλά και ο μεγαλύτερος προδότης των Αρχαίων Ημερών, καθότι αποκάλυψε τη θέση της Κρυμμένης Πόλης στον Σκοτεινό Άρχοντα Morgoth, ο οποίος αργότερα την λεηλάτησε και την κατέστρεψε. Maeglin σημαίνει «Aιχμηρή Mατιά» στη Sindarin.

Η Αρέδελ είχε αφήσει την Γκοντόλιν για να περιπλανηθεί στο Μπελέριαντ. Στο δάσος του Ναν Έλμοθ γνώρισε τον Έολ, ο οποίος έκανε ένα μαγικό ξόρκι ώστε εκείνη να χάνεται στο δάσος και να καταλήγει κοντά στο σπίτι του, έμεινε μαζί του και γέννησε τον Μαέγκλιν. Το παιδί μεγάλωσε ακούγοντας ιστορίες για την Γκοντόλιν, την Κρυμμένη Πόλη, και για τον θείο του, τον Τούργκον, ο οποίος δεν είχε διάδοχο για τον θρόνο, ώστε γεννήθηκε σιγά σιγά στο μυαλό του η ιδέα να αφήσει πίσω του τα σκοτεινά μέρη του Ναν Έλμοθ.

Έλγουινγκ

H Elwing, επίσης γνωστή ως Elwing η Λευκή, ήταν η κόρη του Dior και της Nimloth, εγγονή του Beren και της Luthien και η μικρότερη αδελφή των διδύμων Eluréd και Elurín. Ήταν η σύζυγος του Eärendil του Ναυτικού και η μητέρα του Elrond και του Elros. Λέγεται ότι μπορούσε να μιλήσει με τα πουλιά και να πάρει τη μορφή κύκνου. Το όνομα Elwing σημαίνει "Αστροσταλίδα".

Όταν η Έλγουινγκ ήταν πολύ νέα, ο πατέρας της κληρονόμησε το θρόνο του Ντόριαθ μαζί με το Σίλμαριλ που ανακτήθηκε από τον διάσημο παππού της τον Μπέρεν, έναν Άνθρωπο των Εντάιν, και τη γιαγιά της, την Λούθιεν του Ντόριαθ. Τότε, εκείνη και οι δίδυμοι αδελφοί της, Ελουρέντ και Ελουρίν, μετακόμισαν με τους γονείς τους, τον Ντίορ και τη Νίμλοθ, στις σπηλιές του Μένεγκροθ στο Ντόριαθ. Το 506 της Πρώτης Εποχής, οι Γιοί του Φέανορ, οδηγούμενοι από τον τρομερό όρκο τους, επιτέθηκαν στο Μένεγκροθ και σκότωσαν τους γονείς της (τον Βασιλιά και τη Βασίλισσα του Ντόριαθ). Στη συνέχεια έπιασαν τους μεγαλύτερους αδερφούς της και τους άφησαν στο δάσος να πεθάνουν. Η ίδια γλύτωσε τη Δεύτερη Αδελφοκτονία και διέφυγε με το Σίλμαριλ για τα Λιμάνια του Σίριον. Εκεί γνώρισε και παντρεύτηκε τον Εαρέντιλ και γέννησε τους διδύμους Έλροντ και Έλρος.

Η Πόρτα της Νύχτας

Η Πόρτα της Νύχτας ήταν μια φρουρούμενη πύλη στο Aman, 

μέσα από την οποία ρίχτηκε ο Morgoth μετά την ήττα του στον Πόλεμο της Οργής.

Η δημιουργία της είναι ασαφής. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, δημιουργήθηκε απο τους Βάλαρ ως πέρασμα για τον Ήλιο, ο οποίος θα επέστρεφε στον Κόσμο μέσω των Πυλών της Αυγής στην ανατολή. Σύμφωνα με άλλες, ωστόσο, δημιουργήθηκε σαν πύλη μέσω της οποίας απελάθηκε ο Μόργκοθ. Η Πόρτα της Νύχτας φρουρούταν από τον Εαρέντιλ ο οποίος έφερε στο μέτωπό του το Σίλμαριλ, μέσα στο αστραφτερό πλοίο του, το Βίνγκιλοτ.

Ούλμο

O Ulmo (στην Quenya - "Αυτός που ρίχνει" ή "ο Βροχοποιός") ήταν ένας Ainu, ένας από τους Aratar και o Vala ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τον έλεγχο των ωκεανών της Arda. Ήταν ο Άρχοντας των Υδάτων και ο Βασιλιάς της Θάλασσας. Ήταν ένας από τους επικεφαλής αρχιτέκτονες της Arda και είχε πάντα στενή φιλία με τον Manwe. Ονομαζόταν επίσης Ulubôz ή Ullubôz και ήταν πάντα δύσπιστος με τον Melkor, και ο Σκοτεινός Άρχοντας φοβόταν τη Θάλασσα σχεδόν όσο φοβόταν και τη Varda, διότι η θάλασσα δεν τιθασεύεται. Ο Ulmo δεν είχε κατοικία στο Valinor ή οποιαδήποτε μόνιμη κατοικία στην ξηρά, καθότι προτιμούσε τα βάθη των θαλασσών και τα ποτάμια. Το παλάτι του, στο κάτω μέρος της Vaiya, ονομαζόταν Ulmonan, από όπου επινοούσε τη μουσική του και κυβερνούσε όλα τα ύδατα, τους κόλπους και τα ποτάμια. Λέγεται ότι οι Eldar ακούνε στο νερό την ηχώ της Μουσικής των Ainur.

Ο Ούλμο ήταν μοναδικός μεταξύ των Βάλαρ με διάφορους τρόπους. Κατ' αρχάς ήταν μόνος του, χωρίς να έχει σύζυγο μεταξύ των Βάλιερ. Επιπλέον δεν είχε κατοικήσει ποτέ στο Βάλινορ αλλά από την αρχή ήταν στην Εκκάια, καθώς προτιμούσε τα βάθη των θαλασσών, γύρω και κάτω από το Άμπαρ, και τα ποτάμια. Όλα τα ύδατα ήταν υπό την διακυβέρνησή του: κόλποι, ποτάμια, ακόμη και τα νερά κάτω από τη γη. Σπάνια παρουσιαζόταν στα συμβούλια των αδελφών του, εκτός αν αφορούσαν θέματα μεγάλης σημασίας. Όποτε εμφανιζόταν λέγεται ότι ήταν τρομακτικός στην όψη, ψηλός σαν ένα γιγαντιαίο κύμα και ντυμένος με λαμπερή πράσινη πανοπλία, φυσώντας τα μεγάλα βούκινά του, τα Ουλουμούρι. Μιλούσε με τον ήχο του νερού και η φωνή του ήταν βαθιά σαν τον ωκεανό.

Τίριον

Η Tirion ήταν η πόλη των Noldor στο Valinor, στο Aman. Ήταν εκεί όπου κυβέρνησε ο Finwë και εκεί όπου έζησαν οι γιοι του, Fëanor, Fingolfin και Finarfin. Tirion στην Quenya σημαίνει "παρατηρητήριο".

 
Ο καταπράσινος λόφος του Τούνα βρισκόταν στην κοιλάδα του Καλακίρυα (μεταφράζεται από την Quenya ως «η σχισμή του Φωτός»), το μόνο πέρασμα μέσα από τα βουνά Πελόρι. Πάνω στην κορυφή του λόφου είχαν τα Ξωτικά τη μεγαλύτερη αποικία τους στα δυτικά της θάλασσας. Οι τοίχοι ήταν λευκοί και άσπρες κρυστάλλινες σκάλες ανέβαιναν από την εύφορη γη στις μεγάλες πύλες, ενώ η άμμος στους δρόμους λέγεται ότι ήταν κόκκοι διαμαντιού. Στο κέντρο της πόλης κυριαρχούσε ο πύργος του Ίνγκουε (ο Mindon Eldaliéva), του οποίου τα ασημένια φανάρια έλαμπαν πέρα μακρυά στη θάλασσα. Κάτω από τον πύργο ήταν το σπίτι του Φίνγουε, του πρώτου Υψηλού Βασιλιά των Νόλντορ. Εκεί, επίσης, ήταν η Μεγάλη Πλατεία, όπου άνθισε το λευκό δέντρο Γκαλαθίλιον, και αργότερα το μέρος όπου έδωσε ο Φέανορ τον περίφημο Όρκο του.

Ελέσσαρ

To Elessar ήταν ένα πράσινο κόσμημα με θεραπευτικές ιδιότητες και έλαμπε με το φως του Ήλιου που ήταν κλεισμένο μέσα του. Κάποια στιγμή το στολίδι τοποθετήθηκε σε μια ασημένια καρφίτσα σε σχήμα αετού. Έφτασε στα χέρια του Aragorn ο οποίος το φόρεσε και στέφθηκε Βασιλιάς παίρνοντας το όνομα Elessar, όπως και το κόσμημα.

Τα πράγματα που ήταν μαραμένα ή φθαρμένα εμφανίζονταν ανανεωμένα και αποκατεστημένα όταν τα έβλεπε κάποιος μέσω του Ελέσσαρ. Λεγόταν ότι εκείνος που το έχει στην κατοχή του θα μπορούσε να θεραπεύσει τις πληγές των άλλων. Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές σχετικά με την προέλευση του Ελέσσαρ, ενώ ενδέχεται να υπήρχαν ακόμη και δύο διαφορετικά κοσμήματα με αυτό το όνομα. Το Ελέσσαρ δημιουργήθηκε αρχικά στο Βασίλειο της Γκοντόλιν κατά την Πρώτη Εποχή. Σύμφωνα με μια ιστορία, δημιουργήθηκε από τον κατασκευαστή κοσμημάτων ονόματι Ενέρδιλ, αλλά σύμφωνα με μια άλλη δημιουργήθηκε από τον Κελεμπρίμπορ.

Εαρέντιλ

Ο Eärendil ο Ναυτικός, ο σύζυγος της Elwing και πατέρας των διδύμων Elrond και Elros, ήταν εκείνος που ζήτησε τη βοήθεια των Valar για τον πόλεμο ενάντια στον Morgoth. Γεννήθηκε στη Μέση-Γη την άνοιξη του 503 της Πρώτης Εποχής. Ήταν ο γιος του Ανθρώπου Tuor και της Idril που ήταν Ξωτικό. Ως εκ τούτου, ο Eärendil ήταν μισός-Ξωτικό, και είχε την ομορφιά και τη σοφία των Ξωτικών σε συνδυασμό με τη δύναμη και την ανθεκτικότητα των Ανθρώπων. Το όνομα Eärendil σημαίνει "Εραστής της Θάλασσας" στην Quenya. 

Σαν παιδί ο Εαρέντιλ ζούσε στη Γκοντόλιν την οποία κυβερνούσε ο πατέρας της Ίντριλ, ο Τούργκον. Το βασίλειο της Γκοντόλιν ήταν κρυμμένο ανάμεσα στα Περιβάλλοντα Όρη και η θέση του ήταν άγνωστη στον Μόργκοθ, μέχρις ότου συνέλαβε τον ανιψιό του Τούργκον, τον Μαέγκλιν. Ο Μόργκοθ υποσχέθηκε στον Μαέγκλιν ότι θα τον άφηνε να κυβερνήσει την Γκοντόλιν και θα του έδινε και την Ίντριλ, την οποία ο Μαέγκλιν επιθυμούσε πολύ, ώστε τελικά πρόδωσε στον Μόργκοθ την πόλη και τους ανθρώπους της.